تعویض مفصل زانو
تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی زانو نوعی جراحی است که برای جایگزین کردن مفصل آسیب دیده و تخریب شده زانو با یک مفصل مصنوعی انجام می گیرد.
در طی این جراحی سطح مفصلی استخوان های ران و ساق پا در مفصل زانو را با یک سطح مصنوعی جایگزین می کنند.
زانو بزرگترین مفصل بدن است که از کنار هم قرار گرفتن سه استخوان تشکیل می شود.
در قسمت هایی که استخوان های تشکیل دهنده مفصل زانو با یکدیگر در تماس اند غضروف وجود دارد که حرکت استخوان ها را بر روی هم تسهیل می کند.
زمانی که غضروف مفصلی زانو به دلایلی تخریب می شود مفصل دچار خشکی و محدودیت حرکتی شده و حرکات آن سبب بروز درد زیادی برای بیمار می شود.
عمل جراحی تعویض مفصل زانو یکی از موفق ترین اعمال جراحی ارتوپدی است که می تواند تا حدود 20 سال کار کند.
هدف از انجام این جراحی از بین بردن درد و کاهش مشکلات ایجاد شده برای بیمار که در نتیجه آرتروز زانو ، روماتیسم و یا تخریب سطح مفصلی زانو رخ داده می باشد.
بهبود دامنه حرکتی و اصلاح دفورمیتی های ایجاد شده از دیگر اهداف جراحی تعویض مفصل زانو هستند.
این جراحی اغلب در افراد میانسال و سالمند که زانوی آن ها در نتیجه افزایش سن دچار فرسایش تدریجی انجام می گیرد.
شدت درد بیمار و میزان ناتوانی ایجاد شده مهم ترین عامل در تصمیم گیری برای انجام جراحی تعویض مفصل است.
در صورتی که فردی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو قرار می گیرد دچار اضافه وزن باشد احتمال عفونت و لق شدن مفصل مصنوعی برای وی بیش از سایر افراد است.
بنابراین افراد چاقی که جراحی تعویض مفصل را انجام می دهند در کوتاه ترین زمان ممکن باید وزن خود را کاهش دهند.
در چه مواردی انجام جراحی تعویض مفصل ضرورت می یابد؟
- عدم تسکین درد و التهاب با دارو
- ناتوانی در انجام کارهای روزمره مانند راه رفتن، بالا رفتن از پله و … به دلیل درد زیاد
- احساس درد درد زمان استراحت
- خشکی و کاهش شدید دامنه حرکتی زانو
- التهاب و تورم زانو که با دارو قابل کنترل نیست
- تغییر شکل زانو
چه مشکلاتی سبب تخریب مفصل زانو می شوند؟
- آرتروز و ساییدگی مفصل زانو که اغلب در نتیجه افزایش سن و بطور تدریجی رخ می دهد.
- آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی)
- بد جوش خوردن یا جوش نخوردن شکستگی های مفصل زانو
- وارد شدن ضربه شدید به زانو در طی حوادث ناگهانی
مکانیسم جراحی تعویض مفصل زانو
انجام این جراحی در بیش از 90 درصد موارد با موفقیت همراه بوده و درد بیمار تا حد زیادی کاهش می یابد بطوریکه توانایی انجام کارهای روزمره را خواهد داشت.
عمل تعویض مفصل زانو با استفاده از بیهوشی جنرال یا بیهوشی اسپاینال (کمر به پایین)، انجام می شود.
قبل از جراحی آزمایش های لازم بر روی بیمار انجام می گیرد، بیمار باید پزشک خود را در جریان داروهای مصرفی قرار داده و چند روز قبل از انجام عمل جراحی آن ها را قطع کند.
در طی این جراحی پزشک برش هایی در سطح پایینی استخوان ران و سطح بالایی استخوان درشت نی داده و باقیمانده غضروف مفصلی و مقدار کمی از استخوان را از این نواحی خارج کرده و سطوح مفصلی را با قطعه مصنوعی جایگزین می کند.
در حین جراحی پزشک برش های استخوانی را برای تصحیح تغییر شکل و انحراف زانو نیز انجام می دهد.
افرادی که عمل جراحی تعویض مفصل زانو انجام می دهند باید فعالیت هایی مانند تند راه رفتن، دویدن، کوه نوردی، اسکی، تنیس، بلند کردن اجسام سنگین و ورزش های پربرخورد را به حداقل برسانند چراکه احتمال آسیب پذیری مفصل مصنوعی وجود دارد.
فیزیوتراپی پس از تعویض مفصل زانو
توانبخشی پس از جراحی های ارتوپدی تکمیل کننده درمان است و بدون انجام و پیگیری آن پروسه درمان نیمه تمام خواهد ماند و چه بسا ممکن است مشکلات بیشتری را نسبت به قبل برای بیمار ایجاد کند.
به فاصله چند روز پس از جراحی و کاهش درد بیمار فیزیوتراپی آغاز شده که مهم ترین نقش را در تسریع بهبودی و بازگشت زانو ها به وضعیت طبیعی دارد.
برنامه تمرینی فیزیوتراپی زانو پس از جراحی تعویض مفصل نقش مهمی در کاهش عوارض جراحی و کاهش خشکی و سفتی مفصل زانو دارد.
با انجام تمرینات فیزیوتراپی زانو بدن سریع تر با مفصل مصنوعی تطابق پیدا کرده و حرکات زانو به وضعیت طبیعی نزدیک می شود.
در کلینیک فیزیوتراپی معینی در تهران خدمات فیزیوتراپی پس از جراحی های ارتوپدی بخصوص جراحی تعویض مفصل زانو با بالاترین کیفیت به مراجعان گرامی ارائه می شود.
