در این مقاله سعی داریم در مورد فیزیوتراپی در بارداری اطلاعات جامع و کاملی را در اختیار شما قرار دهیم.
از متداول ترین مشکلات دوران بارداری که اغلب بانوان در این دوران با آن همراه هستند میتوان به دردهای بخش تحتانی کمر، لگن، دست ها، ران و اختلالات مربوط به ماهیچه های کف لگن مانند بی اختیاری ادرار اشاره کرد.
انجام تمرینات ورزشی و همینطور فیزیوتراپی مخصوص ماهیچه های کف لگن می تواند تا حد بسیار به بهبود اختلالاتی که پیش و یا بعد از زایمان ممکن است برای شخص ایجاد شود کمک شایانی کند.
با وجود اینکه تمام بانوان در این دوران بسیار حساس شبیه هم نیستند، تفحص شخص بیمار به منظور پیدا کردن دلیل بروز اختلالات ایجاد شده در بارداری و شناسایی صحیح و دقیق آن توسط پزشکان مجرب و متخصص بسیار حائز اهمیت است.
قبل از هر چیز با قیمت هر جلسه فیزیوتراپی در تهران آشنا شوید.
با ما همراه باشید تا در خصوص فیزیوتراپی در بارداری، قبل، حین و پس از آن توضیحات لازم را ارائه دهیم.
. مزایای فیزیوتراپی در بارداری را نام ببرید؟
. شیوه های فیزیوتراپی در حاملگی شامل چه مواردی است توضیح دهید؟
. بانوان باردار با چه محدودیت های فیزیوتراپی در حاملگی همراه هستند؟
. مراقبت های لازم در خصوص فیزیوتراپی در دوره بارداری را شرح دهید؟
تغییرات بدن در دوران بارداری
پیش از توضیح درباره فیزیوتراپی در بارداری بهتر است شما را با تغییراتی که بدن ممکن است در این دوران با آن مواجه شود بیشتر آشنا کنیم.
همانطور که همه شما می دانید حالت بدن و حتی میزان هورمون های موجود با رشد جنین دستخوش تغییرات بسیاری می شود، بطوریکه تحقیقات انجام شده حاکی از آن است پنجاه درصد بانوان باردار با دردهای تحتانی ناحیه کمر در این مدت مواجه خواهند شد.
همانطور که جنین بزرگتر میشود به ماهیچه های کف لگن و همینطور شکم فشار بیشتری وارد میشود. به منظور اینکه ماهیچه های کف لگن تا حد بسیار قوی باشند تا از این طریق توانایی تحمل وزن جنین را داشته باشند این افزایش فشار طبیعی است.
پیشنهاد می کنیم از مقاله فیزیوتراپی شانه در تهران دیدن کنید.
نشت ادرار در زمان سرفه و یا عطسه
مطالعات پزشکی حاکی از آن است که شصت و هفت درصد از بانوان باردار در این دوران در زمان سرفه و یا عطسه کردن، ورزش و یا خندیدن با نشت ادرار روبرو میشوند که به دلیل شرایط موجود امری کاملاً طبیعی است.
به این ترتیب با قوی تر بودن عضلات این ناحیه درصد نشت ادرار در این دوران و یا بعد از زایمان تا حد بسیار تقلیل می یابد. در ماه آخر بارداری تقریباً (100-66%) بانوان با پهن شدن ماهیچه های شکمی و همینطور فاصله پایین بخش مرکزی مواجه خواهند شد که موقعیت فوق در زمان بلند شدن بیشتر مشاهده میشود.
جای هیچ نگرانی نیست زیرا بروز چنین حالاتی در فرد باردار امری طبیعی است زیرا بایستی فضای لازم جهت جنین وجود داشته باشد. لازم به توضیح است که بعد از گذشت 8 هفته از زایمان شما بهبودی کامل خود را بدست می آورید.
با توضیحات ارائه شده در خصوص تغییرات بدن در دوران بارداری لازم است شما را با اهمیت فیزیوتراپی در بارداری بیشتر آشنا کنیم.
فیزیوتراپی در بارداری
در اکثر اوقات پخش عمده بارداری به کمر دردهای این دوران اختصاص دارد. طبق نظر متخصصین زنان و زایمان پنجاه درصد از بانوان باردار در ماههای پایانی و یا بخشی از این دوران، دردهای موجود در ناحیه کمر را تجربه می کنند.
هر چند کمردرد در این دوره سبب بی نظمی و ناراحتی میشود، ولیکن بطور معمول برای جنین و یا مادر هیچ خطری را به دنبال ندارد.
اگر کمردرد دوران بارداری پس از زایمان بهبود نیابد، بایستی جهت معاینات بیشتر و یا چکاپ به متخصص کمر که در این حوزه از تخصص و مهارت کافی برخوردار هستند مراجعه کنید.
احتمال دارد در این دوران کمردرد شما نشانه ی از مشکلی بزرگ نظیر پوکی استخوان، سیاتیک و یا دیسک کمر باشد.
حاملگی همچون فرایند طبیعی است که اغلب بانوان در بخشی از زندگی با ان همراه میشوند و تقریباً چهل هفته زمان نیاز دارد که رشد جنین کامل شود.
این دوران بسیار حساس با تغییرات روحی و جسمی چشمگیری همراه است و نداشتن شناخت کافی از تغییرات فوق و در عین حال چگونگی رویارویی با اختلالات احتمالی که ممکن است به دلیل تغییرات فوق برروی شخص ایجاد شود، شاید سبب بروز مشکلاتی شود که تبعات ان میتواند تا چندین سال بعد از زایمان با شخص همراه باشد و یا منجر به صدماتی شود که به طور معمول در دوران میانسالی شخص با ان مواجه شود.
زایمان مادران
زایمان مادران هم مورد مهم دیگری است که بطور معمول به دلیل عدم اطلاع از شیوه های متعدد زایمان آسان، مشکلات و یا با ناراحتی های پس از آن همراه است.
به این ترتیب تمرینات فیزیکی مناسب و همینطور شناخت از انجام امور روزانه میتواند در سلامت جسمی و یا روحی زنان نقش بسزایی داشته باشد و در نتیجه از بروز بسیاری از اختلالات و یا بیماری های که احتمال دارد فرد به آن درگیر شود پیشگیری کند. Physiotherapy in Pregnancy، زایمان و یا بعد از آن و مشکلات بانوان نقش تاثیرگذاری دارد.
هدف از فیزیوتراپی در بارداری
بارداری فرایند Physiologic بدن است و به همین منظور متخصصین بسیاری در این حوزه فعالیت می کنند. به دلیل شرایط روحی بانوان باردار روانشناسان و مددکاران سعی می کنند که در این دوران در هر زمان که نیاز باشد، مادران را تحت حمایت خود قرار دهند.
گفتنی است متخصصین از منظر تجربه و مهارت خود در روند بارداری اطلاعات لازم را همراه با تجارب کافی به بهترین شکل فرا می گیرند. آنها اهداف فیزیوتراپی در این دوران را موارد ذیل متذکر می شوند که شامل:
- یکی از مهمترین اهداف فیزیوتراپی در بارداری حفظ و پیشرفت بالای سطح روحی و جسمانی مادر در زمان بارداری است.
- تمرینات فیزیکی مناسب را در این دوران و همینطور بعد از زایمان را به طور کامل آموزش میبینید.
- هدف دیگر آموزش های مورد نیاز به منظور حفظ موقعیت صحیح و درست در این دوران است.
- شناخت والدین از پروسه بارداری و زایمان و در عین حال مراقبت از کودک بعد از زایمان هدف مهم دیگری است که از طریق Physiotherapy in Pregnancy دنبال می شود.
- آماده سازی، زایمان آسان و راحت و همینطور التیام و کاهش دردهای زایمانی از دیگر اهداف فیزیوتراپی در بارداری است.
- شما با کمک فیزیوتراپی در بارداری می توانید به معالجه دردهای ناحیه Perineum که بر اثر پارگی و یا صدمه ماهیچه های کف لگن و غیره ایجاد شده است را بهبود بخشید.
این اهداف کلی بیانگر تاثیر فیزیوتراپی در این دوران است که شخص با انجام آن می تواند بارداری راحت و آسانی را تجربه کند و از پیامدهای بعد از آن پیشگیری کند.
شیوه روال فیزیوتراپی پیش از زایمان
با تایید بارداری توسط متخصص زنان و زایمان، بانوان با تشخیص پزشک معالج جهت حفظ سلامتی و بهبود شرایط می توانند به بیمارستان مرتبط و یا کلینیک فیزیوتراپی مورد تایید مراجعه کنند.
در این راستا ما به شما کلینیک فیزیوتراپی مجهز و پیشرفته دکتر معینی را توصیه می کنیم که با در اختیار داشتن فیزیوتراپیست های مجرب در کنار دستگاه ها و امکانات به روز و مدرن آماده ارائه بهترین خدمات درمانی به بانوان باردار هستند.
طبق نظر متخصصین بهترین زمان جهت بهره مندی از آموزش های لازم فیزیوتراپی از هفته دوازدهم تا چهاردهم بارداری است.
در گام نخست فیزیوتراپی دکتر معینی بانوان باردار را از لحاظ وضعیت ریسک پزشکی مورد تفحص و ارزیابی بیشتر قرار میدهند تا بدینوسیله تصمیمات نهایی جهت مناسب ترین متد فیزیوتراپی بر روی فرد انجام شود.
بایستی دیگر اختلالاتی که بر روی دوران بارداری تاثیرات منفی برجای می گذارد بررسی شود
بایستی دیگر اختلالاتی که بر روی دوران بارداری تاثیرات منفی برجای می گذارد بررسی شود. تمامی بانوان بایستی BMI بدن خود را توسط پزشک و یا متخصص تغذیه محاسبه کنند.
چنانچه بی ام ای مادر از هجده کیلوگرم کمتر باشد بیانگر اختلالات تغذیه ی در فرد است که اقدام مناسب مراجعه به متخصص تغذیه جهت تامین مواد مغذی مورد نیاز بدن است.
معمولاً افزایش وزن تا بیست و پنج درصد در مقایسه با پیش از حاملگی طبیعی است و جهت تغذیه جنین شما می توانید بطور متوسط تقریباً (12.5kg) افزایش وزن داشته باشید که این مقدار مرتبط به:
1) رشد جنین و جفت 2) بزرگ شدن سینه ها و رحم 3) بزرگ شدن ماهیچه ها 4) ذخیره چربی است.
جلسات اولیه با متخصص زنان فرصتی مناسب جهت آموزش و مشاوره های تغییر سبک زندگی مانند پرهیز از مصرف مشروبات الکلی، عدم مصرف دخانیات، انجام فعالیت های ورزشی منظم و تغذیه سالم و مفید است.
گفتنی است به تمامی مادران باردار بایستی در این مدت آموزش های صحیح بستن کمربند حاملگی پیش از زایمان ارائه شود.
دقت داشته باشید که:
بارداری در سیستم تناسلی، غدد ترشح کننده داخلی، قلبی عروقی، اسکلتی عضلانی، ادراری، پوست و تنفسی تغییراتی را ایجاد میکند که همانطور که بیان کردیم امری کاملاً طبیعی بوده و بعد از زایمان بتدریج تمامی این مشکلات رفع خواهد شد.
فیزیوتراپی در بارداری برای کمر درد
تقریباً بین پنجاه تا هفتاد درصد از بانوان باردار در این دوران دردهای ناحیه کمر را تجربه کرده اند. کمردرد میتواند در اشخاص متعدد دلایل گوناگونی داشته باشد،
ولیکن بیشترین عوامل بروز این مشکل مرتبط به استرس اضافی، بالا بودن شاخص توده بدنی، بالا رفتن سطح هورمون ها، وضعیت نامطلوب بدن و همینطور تغییر در مرکز ثقل (S2) بدن است.
بهتر است بدانید که در طی چهل سال گذشته، متوسط سن نخستین زایمان بانوان از بیست و یک سال به بیست و پنج سالگی افزایش یافته است.
در حال حاضر اغلب بانوان به دنبال اموزش های عالی و همینطور نیروی رقابتی در بازار کار هستند و به همین منظور سعی می کنند پس از 35 سالگی فرزند اول خود را به دنیا آورند. به این ترتیب اغلب بانوانی که حامله هستند از لحاظ جسمی در زندگی روزمره فعالیت کمتری دارند.
این بی تحرکی ممکن است مشکلاتی را برای بانوانی که آمادگی بارداری و یا زایمان را ندارند به همراه داشته باشد.
مزیت های فیزیوتراپی در بارداری
Physiotherapy in Pregnancy در درمان مشکلاتی که احتمال دارد شخص با ان مواجه شود مفید و تاثیرگذار بوده و بسیار حائز اهمیت است. physiotherapy در قسمت های مراقبتی، آموزشی، تمرینات ورزشی و همینطور شیوه های دستی به سلامت موقعیت بدن مادر در دوران حاملگی کمک میکند و مزیت های زیادی را به دنبال دارد که شامل:
- تقلیل احتمال سزارین و همینطور تسهیل در زایمان از مهمترین مزیت های فیزیوتراپی در حاملگی است.
- نظارت بیشتر بر روی وزن در دوران بارداری و پیشگیری از اضافه وزن بالا از دیگر مزایای Physiotherapy in Pregnancy است.
- شما با انجام تمرینات مناسب فیزیوتراپی اضافه بر تقلیل تسریع زایمان به موعد آن هم کمک می کنید.
- یکی دیگر از مزیت های فیزیوتراپی در حاملگی میتوان به پیشگیری از اختلالات تنفسی و همینطور بالا بردن ثبات قلبی و عروقی اشاره کرد.
- تقلیل درد، التیام، کنترل و مشکلاتی مانند گرفتگی های عضلانی در ناحیه کمر و پاها، خستگی، درد و اسپاسم های عضلانی، تورم اندام و یا تهوع و استفراغ با انجام فیزیوتراپی در این دوران تا حد بسیار کاهش می یابد.
- نشان دادن آموزش های مراقبتی و مورد نیاز و شیوه برخورد با بانوان باردار به نزدیکان وی یکی دیگر از مزایای این متد درمانی در دوره حاملگی است.
- تقلیل میزان ریسک زایمان، حفظ بهبود جنین و مادر و ایمن بودن آن از دیگر فواید فیزیوتراپی در بارداری است.
شیوه های فیزیوتراپی در بارداری
Physiotherapy in Pregnancy به بخش های متعددی من جمله:
تمرین درمانی و فعالیت های ورزشی:
انجام تمرینات مخصوص و مطلوب کششی، استقامتی و تقویتی قلبی و همینطور تنفسی از اصلی ترین قسمت های درمانی Physiotherapy در بارداری است که لگن، شکم، رحم، کمر، ناحیه قلب و سایر بخش های پایینی بدن را درگیر می کند و به حفظ سلامت اختلالات و صدمات ایجاد شده در این نواحی کمک بسیار میکند.
نواحی فوق نخست براساس ناراحتی و درد شخص باردار و از سوی فیزیوتراپیست های مجرب انجام میشود و مطابق برنامه ریزی ورزشی و درمانی مناسب با شرایط شخص در هر جلسه ارائه می گردد.
برای توضیحات بیشتر سعی داریم در ادامه به چند نمونه از مهمترین تمرینات فیزیوتراپی که میتواند در روند بهبودی شما موثر باشد اشاره کنیم:
کشش بدن:
تمرین فوق به التیام، سلامت و تقلیل درد، گرفتگی و ورم در بخش های متعدد بدن کمک بسیار میکند و سبب تسکین شخص در دوران حاملگی میشود.
در تمرینات کششی نخست ایستاده و آنگاه دست ها را کاملاً صاف و تا حد ممکن به سمت بالا کشیده و در همدیگر قلاب کنید.
به این ترتیب با بالا کشیدن بدن روی پنجه بایستید. به همان صورت که دست ها قلاب شده اند، نخست بدن را کمی به راست خم کرده و به پایین بکشید.
آنگاه خیلی آهسته به شکل معمولی برگشته و مجدداً این تمرین کششی را برای سمت چپ هم انجام دهید. شما با این تمرین در پاها، دست ها، شکم و کمر کشش را احساس می کنید.
کشش پا:
یکی دیگر از تمرینات فیزیوتراپی در حاملگی تمرین کشش پا است به این صورت که به شکل کاملاً صاف بر روی زمین نشسته و پاها را دراز کرده، کف دستان را از دو طرف بر روی زمین گذاشته و همانطور که به کف هر دو دست فشار وارد میشود، بدون اینکه زانوها خم شوند پاهای خود را به جلو بکشید و تا دو ثانیه ماهیچه های منقبض شده پاهای خود را نگه دارید و دوباره حرکت کششی پا را انجام دهید.
پل:
جهت انجام تمرین فوق نخست بایستی روی زمین به پشت دراز بکشید. همانطور که هر دو زانو خم میشود کف پاها هم بایستی بر روی زمین قرار بگیرد، پاها را هم عرض باسن و چنانچه احساس راحتی میکنید می توانید کمی فاصله فوق را بیشتر کنید.
هر دو دست را در همین حالت در دوطرف بدن خود به شکل کاملاً صاف قرار دهید و حدالامکان هر دو پا را خم کنید. توصیه میشود در تمرین پل عمل دم و بازدم را بطور منظم انجام دهید. سپس تا حد ممکن لگن را خم کنید در چنین حالتی بایستی بخش پایینی کمر فشار بیشتری به زمین وارد کند.
بهتر است در وضعیت فوق چندین ثانیه قرار بگیرید و آنگاه با انجام عمل بازدم به دلیل شرایط موجود ستون فقرات را خیلی آهسته به سطح زمین نزدیک کنید.
با ریلکس کردن بدن مجدداً به شکل نخست بازگردید. به منظور تسکین دردهای بارداری بهتر است تمرین پل را چند بار در طی روز انجام دهید.
لانچ:
تمرین Lunch به تقویت ماهیچه های باسن، سرینی و همینطور ماهیچه های مرکزی بدن کمک بسیاری میکند. جهت انجام این حرکت فیزیوتراپی که مختص بانوان باردار است نخست بایستی بایستید. انگاه یک پا را کمی جلوتر قرار داده به شکلی باسن و زانوی جلوی زاویه ( نود درجه) را تشکیل دهند، قرار می گیرد.
در این حرکت بعد از بازدم، کم کم به جلو خم شده و سعی کنید تمام وزن خود را به پایی که جلوتر قرار گرفته بیندازید و باسن را جلو بکشید. بهتر است از صندلی و یا دیوار در راستای حفظ تعادل بدن کمک بگیرید.
زمان مناسب جهت انجام این تمرین در دوران بارداری تقریباً سی ثانیه است و طبق تجویز فیزیوتراپیست بایستی با عوض کردن پاها دوباره تمرین لانچ را انجام دهید.
بشین – پاشو:
تمرین ورزشی فوق مناسب ماههای پایانی و روزهای آخر زایمان است که به تسهیل زایمان به بانوان باردار کمک بسیار میکند.
جهت انجام این تمرین نخست بدون اینکه کمر خود را خم کنید کاملاً صاف بایستید و آنگاه خیلی آهسته با اینکه تنها کف پاها روی زمین قرار گرفته است، با لگن و کمر خود آرام بنشینید.
آنگاه دوباره بلند شده و به منظور اینکه تمرینی مفید برای روزهای نزدیک زایمان است توصیه میشود چندین مرتبه حرکت بشین و پاشو را انجام دهید.
گربه- گاو:
نخست به شکل چهار دست و پا جهت انجام تمرین بر روی زمین قرار بگیرید که بهتر است شانه ها از باسن بالاتر باشند.
در همان حالتی که قرار گرفته اید عمل دم و بازدم را طبق تجویز فیزیوتراپیست انجام دهید. کمر را به شکلی به داخل خم کنید که کمی قوس ایجاد شود، ولیکن شانه ها همانطور ابتدا به پایین و سپس به عقب کشیده می شوند.
همان گونه که هر دو دست خود را به زمین فشار می دهید بایستی عمل بازدم را هم انجام دهید. جهت ایجاد قوس بیرونی کمر را به بیرون بکشید.
در همان وضعیتی که قرار گرفته اید سر را خم کرده و نگاه شما دقیقاً به سمت شکم باشد که به این حالت تمرین گربه می گویند.
جهت اثربخشی بیشتر بهتر است پشت سر هم حرکات فوق را انجام دهید و طبق برنامه ریزی فیزیوتراپیست بایستی چندین مرتبه این حرکت را تکرار کنید.
لازم به توضیح است تمرین گربه، گاو، به پیشگیری از گرفتگی های عضلانی و همینطور بهبود درد و مشکلات موجود در ناحیه کمر و التیام دردهای سیاتیک در حاملگی بسیار مفید و اثربخش است.
توجه داشته باشید که تمامی تمرینات ورزشی فیزیوتراپی نامبرده در این بخش به دلیل حساس بودن دوران بارداری و پیشگیری از پیامدهای احتمالی بهتر است تحت نظر مجرب ترین فیزیوتراپیست ها و یا در فیزیوتراپی دکتر معینی توسط کادر متخصص و مجرب که در این زمینه تجارب کافی را بدست آورده اند انجام شود.
بخش مراقبتی و آموزشی:
از مهمترین بخش های Physiotherapy in Pregnancy مختص بخش مراقبتی و یا آموزشی است. چنانچه در دوران حاملگی مادر به مشکل خاصی همراه باشد
و با مشکلاتی همچون سرطان، تومور، دیابت، اختلالات تنفسی و قلبی عروقی دچار باشد، پس از انجام معاینات و بازبینی های پزشکی تحت نظر Physiotherapist حاذق و کارآمد در کلینیک فیزیوتراپی قرار می گیرد.
براساس موقعیت بهبود مادر و گام و در عین حال ماه حاملگی مهمترین موارد مراقبتی مورد نیاز به نزدیکان و حتی مادر به طور کامل اموزش داده میشود و سعی دارند تا حد ممکن احتمال ریسک فاکتورهای دوران بارداری و حتی مشکلاتی که شاید برای جنین و یا مادر در این مدت ایجاد شود را کاهش دهند.
علاوه براین چنانچه بیماری و یا صدماتی در این بازه زمانی شخص را درگیر کند و سبب مشکل در ناحیه لگن، کمر، زانو و سایر بخش های بدن مادر شود، هم جهت سلامت موقعیت مادر خدماتی که بتواند این مشکلات را تا حد بسیار کاهش دهد و از ناراحتی مادر در دوران بارداری بکاهد ارائه میشود.
آموزش های در مورد شیوه نشستن و یا بلند شدن، ماساژ کمر و یا زانوها، قدم زدن و پیاده روی و همینطور تمرینات فیزیکی مناسب در این دوران و حتی بعد از آن، حفظ موقعیت صحیح، مراقبت های ضروری در منزل،
بالابردن روحیه مادر و غیره از نکاتی است که فیزیوتراپیست های مجرب در فیزیوتراپی دکتر معینی به تمامی بانوان باردار توضیحات لازم را به صورت عملی آموزش میدهند.
شیوه های دستی:
همانطور که در بخش قبلی بیان کردیم این متد درمانی دارای شیوه های متعددی است و قسمتی از آن به روش های دستی مرتبط است که عبارتند از:
Chiropractic (کایروپراکتیک):
پرکاربردترین و اصلی ترین شیوه های فوق، ماساژ ناحیه درد یا همان Chiropractic است که رابطه با بانوان باردار اغلب در ناحیه کمر و همینطور قسمت های پایینی بدن به دلیل حساس بودن شرایط توسط فیزیوتراپیست انجام میشود. در روش فوق Physiotherapist ناحیه تحت درمان را به صورت دوار بوسیله دست ماساژ میدهد.
این امر به بهبود و بالا بردن جریان خون، سلامت موقعیت عضلانی شخص باردار، التیام و تقلیل تورم و درد و همینطور افتادگی مثانه، لگن و رحم کمک بسیار میکند.
حرکات کششی و Transaction:
کشش بدن مانند بخش های بالایی بدن، پاها و همینطور مرکز بدن کمر را متدها و شیوه های مخصوص دستی است که Physiotherapist از طریق نوارهای طبی و کشی، باندها و دست انجام میدهد
و بدینوسیله به انعطاف پذیری و سلامت دردهای عضلانی بدن کمک بسیار میکند. علاوه براین حرکات کششی به افتادگی رحم، لگن و مثانه کمک بسیاری میکند.
محدودیت های Physiotherapy in Pregnancy
دقت داشته باشید که فیزیوتراپی در این دوران با ممنوعیت های همراه است و این افراد نمی توانند از کلیه خدمات این متد درمانی استفاده کنند.
همانطور که در بخش های قبلی بیان کردیم مسئله فوق بسته به موقعیت جنین و مادر، ماه بارداری و تشخیص پزشک معالج میتواند محدودیت های را به دنبال داشته باشد.
محدودیت ها و ممنوعیت های Physiotherapy از طریق تمرین درمانی و یا روش های Electrotherapy عبارتند از:
بانوان بارداری که در ماههای 2 و 3 بارداری با خونریزی واژن روبرو هستند، نبایستی فعالیت های ورزشی داشته باشند.
بانوانی که از حالت طبیعی جفت آنها پایین تر است و یا طبق تشخیص پزشک به احتمال بسیار با زایمان زودتر از موعد همراه هستند، بایستی استراحت مطلق داشته و در این دوران از هیچ تمرین ورزشی استفاده نکند.
بانوانی که به علت بارداری با افزایش فشار خون و یا مشکلات حاد ریوی، قلبی عروقی، دیابتی و یا حتی تیروئیدی مواجه هستند هم تنها مجاز به انجام تمرینات ورزشی هستند که فیزیوتراپیست با توجه به موقعیت سلامت مادر و جنین آنها را انتخاب و برنامه ریزی شده به میزان مناسب در طی روز به بیمار توصیه می کنند.
چنانچه شخص در این دوران با باز بودن دهانه رحم و یا پارگی پرده جنین پیش از زایمان و یا زودتر و حتی رشد نامناسب جنین همراه هستند نبایستی از هیچ تمرین ورزشی استفاده کنند.
دقت داشته باشید که امواج و اشعه های متعدد برای جنین مناسب نبوده و ممکن است پیامدهای منفی به دنبال داشته باشد. لذا، در صورت نیاز تنها با تشخیص پزشک معالج بانوان باردار می توانند از شیوه های الکتروتراپی بهره مند شوند.
تمریناتی که باعث افزایش حرارت بدن می شوند
تمریناتی که باعث افزایش حرارت بدن می شوند مانند تمرینات قدرتی و سونا برای بانوان باردار بسیار مضر بوده و بایستی تا بعد از زایمان آنها را انجام دهند.
از دیگر تمرینات ممنوعه در بارداری ورزش های ضربه ای است که به علت اینکه در زمان ورزش ممکن است ضربه و یا صدمه ی به فرد باردار وارد شود. طبق نظر پزشک معالج بانوان باردار بایستی از انجام این تمرینات فیزیکی مانند تنیس، بسکتبال، والیبال و غیره بپرهیزند.
الزامات مهم در بارداری
در این بخش از فیزیوتراپی در بارداری لازم است به مراقبت های لازم در این دوران بپردازیم. در این دوره Physiotherapist، مراقبان و همینطور فرد باردار بایستی به نکاتی که در ذیل متذکر می شویم دقت و توجه بسیار داشته باشند که شامل:
فرد باردار باید به این مورد توجه داشته باشد که از هیچ تمرین ورزشی بدون تجویز Physiotherapist استفاده نکند و مطابق برنامه وی مناسب ترین شیوه های ورزشی را انجام دهد.
بانوان باردار پیش از انجام فعالیتهای ورزشی بایستی با احتیاط و خیلی آرام بدن خود را گرم کنند تا برای انجام فیزیوتراپی آماده شوند.
جهت پیشگیری از فشار بسیار به ماهیچه های کف لگن بهتر است پیش از تمرین مثانه خود را کاملاً تخلیه کنید.
در این مدت کلیه داروهای مصرفی در طول روز بایستی طبق تجویز دکتران استفاده شود
در این مدت کلیه داروهای مصرفی در طول روز بایستی طبق تجویز دکتران استفاده شود. چنانچه از داروی خاصی استفاده می کنید، حتماً بایستی این موضوع را با پزشک معالج خود در میان گذارید.
به منظور دی هیدراته نگه داشتن بدن در طی روز حداقل هشت لیوان آب بنوشید.
چنانچه به دلیل شرایط موجود و طبق تشخیص پزشک شما نیاز به استراحت مطلق دارید نبایستی از هیچ تمرین ورزشی در این مدت استفاده کنید و بایستی کلیه تمرینات فیزیکی خود را تنها با اجازه پزشک و تحت نظر فیزیوتراپیست انجام دهید.
اگر با درد و یا ناراحتی بعد از تمرینات فیزیوتراپی همراه بودید بهتر است این موضوع را با پزشک معالج و یا فیزیوتراپیست خود مطرح کنید و چنانچه در شرایط حادی قرار داشتید بلافاصله به بیمارستان جهت مراقبت های ویژه مراجعه کنید.
در انتها متذکر می شویم بانوان بارداری که پس از تمرینات ورزشی فیزیوتراپی با هر یک از نشانه های که در زیر بیان می کنیم مواجه شده اند بایستی ادامه تمرین را قطع و بلافاصله به پزشک معالج مراجعه کنند:
1) دردهای ممتد در لگن، کمر و قفسه سینه 2) خونریزی واژن 3) خروج مایع Amniotic 4) تقلیل حرکات جنین 5) غش و سرگیجه 6) انقباضات رحمی حتی پس از قطع ورزش 7) کوتاه شدن تنفس 8) راه رفتن سخت 9) تنفس پی در پی 10) ورم و درد در قسمت پشت ساق پا
فیزیوتراپی بعد از زایمان
با اینکه بارداری و یا داشتن یک زایمان راحت و بی دردسر تجربه و لذت بسیاری را به دنبال دارد، ولیکن شاید پیامدهای منفی را بر روی سلامت بدن به همراه داشته باشد.
انجام فعالیت های ورزشی ساده و تمرین مداوم آن بعد از زایمان هم اثرات مثبتی را برجای داشته و سبب می گردد تا شما برخی از تغییرات بدن خود را ترک کنید.
علاوه براین با انجام فیزیوتراپی بعد از زایمان میتوانید به تقلیل صدمات و یا بیماری های که احتمال دارد در اینده به ان درگیر شوید کمک شایانی کند.
در مجموع همانطور که فیزیوتراپی در بارداری میتواند مزایای متعددی را به همراه داشته باشد بعد از زایمان هم به منظور تقلیل بیماریها و صدمات ایجاد شده از حاملگی که در بخش های قبلی به طور کامل توضیح دادیم می تواند موثر و مفید باشد که انجام آنها الزامی است.
در دوران حاملگی، ماهیچه ها مخصوصاً عضلات کف لگن و همینطور شکم به دلیل رشد جنین بسیار کشیده می شوند.
احتمال دارد شما در بارداری با نرمی رباط ها هم مواجه شوید
علاوه براین احتمال دارد شما در بارداری با نرمی رباط ها هم مواجه شوید. اتصال استخوان ها به همدیگر از طریق ربات ها است و در مجموع حمایت کننده مناسبی جهت مفاصل به شمار می آیند، لذا، انجام تمرینات ورزشی که بتواند به استحکام این رباط ها بعد از زایمان کمک کند بسیار موثر است.
به منظور مراقبت های لازم از بدن در حاملگی و سلامت و بازیابی پس از زایمان، شما تحت نظر فیزیوتراپیست های مجرب می توانید از ورزش های ساده و همینطور توانبخشی جهت تقویت عضلات فوق استفاده کنید. در مرکز تخصصی فیزیوتراپی دکتر معینی بیشتر این کلاس ها پس از زایمان جهت حفظ سلامتی بیشتر برگزار میشود.
در واقع این مرکز بهترین مکانی است که شما می توانید انواع تمرینات فیزیوتراپی را آموزش ببینید. چنانچه شما زایمان طبیعی داشتید جهت مراجعه به Physiotherapist بایستی دو روز صبر کنید
ولی اگر بنا به دلایلی شما تحت عمل سزارین قرار گرفتید، بایستی تا بهبودی کامل پنج روز صبر کنید. دقت داشته باشید که چنانچه با درد و یا ناراحتی همراه بودید بایستی از انجام تمرینات ورزشی صرف نظر کرده و جهت مشاوره به ماما و یا Physiotherapist های مجرب مراجعه کنید.
مهمترین دلایل ضرورت فیزیوتراپی پس از بارداری
ارزیابی ماهیچه های کف لگن:
ماهیچه های این ناحیه از عضلاتی هستند که در قسمت تحتانی لگن قرار گرفته و محافظت از روده و مثانه را برعهده دارند. مهمترین وظیفه این عضلات پشتیبانی از لگن و کمر است.
علاوه براین عضلات کف لگن در کیفیت عملکرد جنسی هم بسیار موثر هستند. بانوانی که زایمان طبیعی داشتند، باید بدانند که برای تولد کودک ماهیچه های این ناحیه کششی تا 4 برابر طول نرمال خود را دارند. در چنین حالتی احتمال اینکه عضلات بریده و یا پاره شوند بسیار است.
حتی اگر ماهیچه های این ناحیه پاره نشده باشند، به علت کشش بسیار زیاد ایجاد شده شخص با صدمه قابل ملاحظه ی مواجه میشود که به بازتوانی و استراحت کافی نیاز است.
در اولین اقدام ارزیابی های لازم توسط Physiotherapist در معاینات بعد از بارداری از ماهیچه های کف لگن انجام میشود. لزوماً نبایستی ارزیابی های فوق به روش معاینه واژن بر روی فرد انجام شود.
از طریق سونوگرافی میتوان ارزیابی های لازم را از اندام های پایینی بدن انجام داد تا بدینوسیله فیزیوتراپیست بتواند تشخیص دهد که مادر بایستی تا چه اندازه ماهیچه های کف لگن را بالا کشیده و سپس شل کند.
البته در برخی موارد جهت اطلاع بیشتر از افتادگی واژن و یا میزان توانایی ماهیچه های کف لگن، معاینه واژینال هم پیشنهاد میشود تا از این طریق فیزیوتراپیست تمرینات ورزشی مناسبی را برای پس از زایمان به فرد تجویز کند.
تقویت عضلات شکم:
هرچند فیزیوتراپی در بارداری میتواند تاثیرات مثبتی را به همراه داشته باشد اما شما پس از زایمان با بافت شکمی و عضلات شش تکه روبرو می شوید که به شکل معمولی خود بازگشتند. اگر مشاهده کنید بلافاصله بعد از زایمان عضلات شکمی شما کاملاً تضعیف و تفکیک شده از همدیگر هستند.
در هفته های نخست بعد از زایمان خط میانی این ناحیه برای بیشتر بانوان ضعیف بوده، لذا، توصیه میشود که بانوان بعد از تولد کودک تا زمانی که بهبودی نسبی خود را بدست آورند استراحت کافی داشته باشند و از اموری که فشار بسیاری را به شکم وارد می کند، بپرهیزند.
براساس تحقیقات پزشکی انجام شده در هشت هفته نخست بعد از زایمان بهبودی طبیعی ماهیچه های شکمی اتفاق می افتد. چنانچه تا این مدت خط میانی شکم مستحکم و یا ضخیم نشوند و یا به عبارتی به شکل قبل از بارداری باز نگردد، به منظور تصحیح آن بایستی در جلسات Physiotherapy بعد از زایمان تمرینات خاصی را تحت نظر فیزیوتراپیست انجام دهید.
ارزیابی اسکلتی – عضلانی:
فیزیوتراپیست های مجرب و متخصص ما پس از بارداری در خصوص هرگونه صدمات گذشته و یا فعلی و حتی درد و ناراحتی های موجود در ماهیچه ها و مفاصل سوالات متعددی را از شما می پرسند. متداولترین دردها در روزهای نخست بعد از زایمان شامل درد مچ دست، پشت و کمربند لگنی است.
تشخیص و کنترل به هنگام موضوع فوق جهت پیشگیری از اختلالات مزمن امری الزامی است. البته فیزیوتراپی در بارداری میتواند تا حد بسیاری از بروز مشکلات فوق که احتمال دارد بعد از زایمان در فرد ایجاد شود تا حد بسیار پیشگیری کند.
غربالگری کارکرد روده و مثانه:
اغلب بانوان در هفته های نخست بعد از حاملگی ممکن است با مشکل در کارکرد روده ها و یا مثانه مواجه شوند که در چنین شرایطی انجام تمرینات ورزشی مناسب پس از زایمان به معالجه آنها کمک بسیار میکند.
البته فیزیوتراپی پس از زایمان به منظور بازگشت به تمرینات ورزشی امری الزامی است. زمان آغاز این برنامه های تمرینی بعد از بارداری برای یک خانم، رویکردی کاملاً شخصی است و دستورکاری وجود ندارد که پس از زمان معینی بعد از زایمان شخص بتواند به سطح معلومی از تمرینات دست یابد.
فیزیوتراپیست های مجرب ما در فیزیوتراپی دکتر معینی در ماههای نخست بعد از تولد نوزاد، انجام بازتوانی و همینطور Physiotherapy پس از زایمان زمان آغاز تمرینات و فعالیت بعد از بارداری را با توجه به شرایط مادر کاهش می دهند.
نتیجه گیری
در این نوشتار کاملترین اطلاعات درباره فیزیوتراپی در بارداری را در اختیار شما قرار دادیم. همچنین سعی کردیم در خصوص هدف از فیزیوتراپی و شیوه های آن در دوره حاملگی، حین و یا بعد از آن توضیحات لازم ارائه دهیم.
فیزیوتراپی اضافه بر اینکه تاثیر بسزایی در موقعیت سلامت مادر به همراه دارد به پیشگیری از مشکلات و صدماتی که ممکن است در این مدت مادر را نیز درگیر کند کمک شایانی میکند.
فیزیوتراپی در بارداری نقش بسیاری در تقلیل درد و مشکلات مادر و همینطور حفظ سلامت، رشد و تکامل جنین بدنبال دارد، لذا، انجام آن تحت نظر فیزیوتراپیست و یا طبق تجویز پزشک معالج امری ضروری است.
