جامع ترین راهنما برای فیزیوتراپی مچ پا چگونه می باشد و چه اقداماتی لازم است تا برای انجام آن به کار گرفته شود؟ یکی از مهم ترین آگاهی هایی که هر فرد باید در زمینه ی آناتومی بدن خود از آن ها شناخت داشته باشد، روش هایی است که به کمک آن ها فیزیوتراپی مچ پا را می توان انجام داد.
کلینیک فیزیوتراپی معینی در تلاش است با ارائه خدمات درمانی از جمله درمان ضایعات ارتوپدی ، نورولوژی ، روماتولوژی ، درمان آسیب های ورزشی ، سوزن درمانی و درمان های دستی و taping با بهترین متد های درمانی و تجهیزات پیشرفته نقش موثری در بهبود بیماران محترم داشته باشد.
مچ پا از جمله مهم ترین اندام های حرکتی در بدن انسان ها به شمار می رود که نقش بسیار مهمی در بدن ایفا می کند. زمانی که از مچ پا بیش از توان آن کار کشیده شود یا فشار بسیار زیادی به آن وارد شود، فرد دچار اختلال در حرکت خواهد شد و ممکن است دردهای بسیار زیادی را برای بلند مدت تجربه کند. دور از انتظار است که امروزه کسی نقش بسیار پر اهمیت مچ پا را نادیده بگیرد و فشار زیادی به مچ پا وارد کند.
اما با توجه به فعالیت های بسیار زیاد برخی از مشاغل و یا اضافه وزن های برخی دیگر از افراد باز هم ممکن است فشاری بیش از حد در طولانی مدت به مچ پا وارد شود.
به همین دلیل توصیه می شود که فرد با کمک اقدامات پیشگیرانه و انجام ورزش هایی که جنبه ی تقویتی عضلات مچ پا را دارند ، از بروز مشکلات احتمالی برای این اندام حرکتی جلوگیری نمایند.
از آنجایی که هر تمرین ورزشی را نمی توان مفید و مناسب برای مچ پا دانست و حتی در مواردی ممکن است این ورزش ها به مچ پا آسیب برسانند، لذا لازم است تا با مراجعه به کلینیک های معتبر فیزیوتراپی و هم چنین مشاوره گرفتن از فیزیوتراپیست های ماهر، این تمرین ها و نکات ورزشی ، به درستی آموزش داده شود.
از طرف دیگر فیزیوتراپی مچ پا را به افرادی که دچار شکستگی های پا شده اند یا به هر دلیلی نارسایی حرکتی پیدا می کنند توصیه می کنند. در ادامه ی موارد به طور کامل تمام نکات مورد نیاز برای مچ پا و هم چنین فیزیوتراپی این اندام حرکتی را بررسی خواهیم کرد. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
آنچه که در مقاله فیزیوتراپی مچ پا بررسی خواهیم کرد، شرح و بسط پاسخ به عناوینی است که در قالب سوال به آن ها اشاره شده است. این سوالات به شرح زیر است :
- تا چه میزان با وظیفه ی مچ پا در بدن شناخت دارید و چرا باید سلامت این عضو از بدن را جدی در نظر گرفت؟
- چه مواردی باعث می شود که مچ پا صدمه ببیند؟
- فیزیوتراپی مچ پا به چه نحوی می باشد و چه روش هایی برای انجام آن وجود دارد؟
- چه هدف هایی از جلسات فیزیوتراپی مچ پا انتظار می رود؟
- چه افرادی متقاضی انجام فیزیوتراپی مچ پا می باشند و انجام این عمل تا چه میزان تاثیرگذار است؟
- چه تعداد جلسه لازم است تا سلامت مچ پا بازگردانده شود؟
- هزینه ی انجام هر جلسه فیزیوتراپی چه میزان می باشد و چگونه می توان یک کلینیک فیزیوتراپی خوب و مناسب پیدا کرد؟
یکی از مهم ترین اندام های حرکتی بدن انسان ها، مچ پاهای آن ها می باشد. مچ پا دقیقا در حدفاصل میان کف پا و ساق پا قرار دارد. مفصل های موجود در مچ پا به گونه ای در بدن انسان ها توسعه یافته است که به خوبی می تواند دو وظیفه ی مهم تحمل سنگینی وزن بدن و هم چنین قدرت حرکت و پیشروی را انجام دهد.
نکته
به طور کلی می توان گفت که بیش از 30 مفصل در 26 استخوان موجود در بدن انسان ها فعالیت می کنند که مفصل های موجود در مچ پا از دسته مهم ترین آن ها به شمار می رود .
مچ پا از استخوان های درشت و نی و نازک نی تشکیل شده است که باعث عملکرد بهتر این اندام حرکتی در بدن افراد می شود. به طور کلی آناتومی بدن انسان را در نظر بگیریم و ساختار مچ پا را به صورت تخصصی مورد ارزیابی قرار دهیم، متوجه ساختار پیچیده و عملکرد آن مطابق با این ساختار خواهیم شد.
اما زمانی که از این اندام حرکتی به درستی استفاده نشود و فشار بسیار زیادی به آن وارد شود، فرد متحمل درد بسیار زیادی خواهد شد. یا در افرادی که به هر دلیلی دچار شکستگی در این ناحیه می شوند یا مفاصل پای آن ها دچار کشیدگی می شود، می تواند اختلالات بسیاری را ایجاد کند . از جمله این اختلالات می توان به عدم توانایی حرکت به خوبی و در مدت طولانی اشاره کرد.
از طرفی به دلیل اینکه تمامی اندام های حرکتی در بدن انسان ها به یک دیگر وابسته می باشد، وجود اختلالات در آناتومی مچ پا باعث به وجود آمدن مشکلات عدیده ای برای سایر اندام های دیگر مانند زانو و کمر می شود. لذا اهمیت ضرورت رفع آسیب ها و دردهای به وجود آمده در مچ پا بسیار اساسی می باشد و باید نسبت به رفع آن ها اقدام کرد.
از جمله روش هایی که بسیاری از افراد در خانه به آن ها روی می آوردند، استفاده از پماد ها و ماسک های خانگی است که در طب سنتی به بیماران تجویز می شود.
اما این روش ها از انجایی که اثبات علمی ندارند نمی تواند یک راه حل دائمی به شمار رود و ممکن است بعد از گذشت زمان مچ پا به حالت اولیه خود بازگردد.
روش دیگری که برای رفع اسیب های مچ پا کاربرد بسیار زیادی دارد و در مراجع علمی نیز تاثیرات آن به اثبات رسیده است، روش های فیزیوتراپی مچ پا می باشد. فیزیوتراپی یا اصطلاحا فیزیک درمانی نوعی روش درمانی است که به کمک دستگاه های مخصوص یا استفاده از تمرینات خاص به رفع اختلالات مچ پا می پردازد.
فیزیوتراپی مچ پا با ارائه ی تمرینات ورزشی برای مفاصل مچ پا به تقویت آن ها می پردازد و با کمک دستگاه های مخصوصی، آسیب های به وجود آمده در این اندام حرکتی را مورد هدف قرار می دهند.
به این ترتیب مچ پا سلامت خود را به دست آورده می تواند به فعالیت خود بازگردد. در این مقاله تمامی موارد مورد نیاز برای فیزیوتراپی مچ پا را با یکدیگر بررسی خواهیم کرد. با همراه باشید تا انتها در مقاله ی فیزیوتراپی مچ پا
تا چه میزان با وظیفه ی مچ پا در بدن شناخت دارید و چرا باید سلامت این عضو از بدن را جدی در نظر گرفت؟
مچ پا یکی از اندام های حرکتی در بدن محسوب می شود که از دو نوع استخوان با نام های درشت نی و نازک نی ساخته شده است. این استخوان ها حالتی قره قره ای یا لولایی دارند و به دلیل شیوه ی عملکردی خود حرکت را بسیار آسان می کنند.
مفصل مچ پا نیز همان مفاصلی می باشد که در بین سر انتهایی استخوان های درشت نی در مچ پا، استخوان قاب با استخوان های کناری خود یعنی پاشنه و ناوی قرار گرفته است و آن ها را به یکدیگر متصل می کند.
در مچ پای هر انسانی 7 استخوان به نام های پاشنه، قاپ، ناوسان، تاس، میخی های یک و دو و سه قرار گرفته است. که در علم پزشکی به آن دسته از استخوان هایی که در کف پا قرار گرفته اند، متاتارسال و استخوان هایی که در مچ پا قرار دارد تارسال می گویند.
مچ پا از سه مفصل تشکیل شده است که همکاری آن ها با یکدیگر منجر به حرکت هایی به سمت بالا، پایین و چرخشی تا حدودی به دو طرف می شود.
بافت مفصل ها از نوع سینوویال می باشد که انتهای آنها به غضروف ختم می شود و این مفاصل در محیطی که مایع غضروفی در آن قرار دارد حرکت می کنند.
رباط هایی در این مفاصل وجود دارند که که با ساختار نواری محکم خود، استخوان ها را به یکدیگر متصل می کند. هم چنین این رباط ها باعث می شود تا نیروی کافی برای حرکت استخوان ها مفاصل مچ پا تامین شود. رباط هایی که به دلیل اتصال های استخوان های مختلف در مچ پا قرار دارند نام های متفاوتی دارند.
تعدادی از این رباط ها عبارتند از : رباط قاب پاشنه ای جانبی، رباط پاشنه ای تاسی، رباط پاشنه ای قدامی ، رباط پاشنه ای ناوسان روی پایی ، قاپ ناوسان، خلفی پاشنه ای قاپی و . . . . . علاوه بر تمامی موارد گفته شده رگ های خونی بسیاری وجود دارند که مستقیما از قلب به پا وصل می شوند.
به همین دلیل پا را قلب دوم نامیده اند. لذا هر گونه فشاری که بیش از میزان توان آن باشد به این اندام حرکتی وارد شود ممکن است باعث اختلال در عملکرد سایر قسمت های دیگر در بدن نیز بشود.
برخی به دلیل شکستگی، برخی به دلیل کمبود کلسیم و مشکلات پوکی استخوان که عموما در سنین کهن سالی ظاهر می شود، برخی به علت انجام عمل های جراحی، برخی دیگر به دلیل انجام تمارین ورزشی سنگین و . . . . ممکن است با مشکلات مچ پا رو به رو شوند و در صورتی که نسبت به رفع آن ها اقدام نکنند، این مشکل برای آن ها بزرگ تر شده و سایر اندام های حرکتی دیگر در بدن آن ها را درگیر می کند.
برای مثال اختلال عملکردی در یکی از مفاصل مچ پا باعث شده که فرد نتواند به درستی ار هر دوپای خود استفاده کند و بیشتر وزن خود را بر روی یک مچ پای خود بیندازد.
این عمل باعث می شود که نه تنها به مچ پای فرد فشار زیادی وارد شود بلکه زانوی او را نیز درگیر کرده و مهره های کمر فرد نیز از این حرکت نامتعادل با مشکل رو به رو شوند. لذا بهتر است قبل از اینکه فرد با مشکلات زیادی رو به رو شود، از بروز آسیب های احتمالی پیشگیری کند.
اگر فردی دچار آسیب دیدگی مچ پا نیز شد نسبتا به در مان آن در مدت کوتاهی اقدام کند. در میان روش های موجود برای رفع و یا درمان معضلات مچ پا، به جرات می توان گفت که فیزیوتراپی بهترین و موثر ترین روش شناخته می شود. در ادامه این مقاله نکات مربوط به فیزیوتراپی مچ پا را به طور کامل مورد بررسی قرار خواهیم داد.
چه مواردی باعث می شود که مچ پا صدمه ببیند؟
در هر صورت ممکن است مچ پا در افراد مختلف دچار صدمات و آسیب دیدگی هایی شود. این صدمات به شرح زیر می باشد:
صدماتی که به دلیل ورزش های سنگین و کشیدگی های تاندون به مچ پا وارد می شود:
کشیدگی رباط در مچ پا زمانی خود را بروز میدهد که زمان راه رفتن پای فرد پیچ بخورد. این پیچ خوردگی ها باعث وارد شدن فشاری بیش از میزان تحمل آن ها به رباط های اطراف استخوان ها در مچ پا وارد شده و در مواردی باعث می شود که رباط دچار پارگی شود.
این پارگی های رباط های اطراف استخوان های مچ پا، شدت زیاد و کم دارد و ممکن است در مواقعی به شدت فرد را اذیت کند. زمانی که کشیدگی رباط ها کم باشد درمان های ساده و خانگی و محکم بستن پا به کمک باند های کشی می تواند موثر و کارساز باشد.
اما اگر این پیچ خوردگی بیش از حد بوده و پارگی رباط ها به میزان زیادی باشد باید در درمان آن نکات بسیار زیادی را رعایت کرد. چرا که هر گونه کوتاهی در درمان باعث ادامه دار شدن این آسیب ها شده و ممکن است در آینده نتوان دیگر سلامت مچ پا را به آن باز گرداند.
فیزیوتراپی مچ پا عموما یکی از موثر ترین روش های درمانی برای این قیبل از بیماران می باشند. به گونه ای که بیمار بعد از چند جلسه مراجعه و تشخیص پزشک می تواند دوباره سلامت از دست رفته را به مچ پای خود باز گرداند.
آسیب های ناشی از پارگی رباط قاپی و نازک نی قدامی مچ پا:
بیش از نیمی از آسیب های مربوط به رباط های مچ پا به پارگی این رباط مربوط می شود. رباط ها مچ پا که اغلب اوقات آسیب می بینند به میان قاپ و استخوان نازک نی می لغزند. وظیفه ی اصلی که این رباط در مچ پا ایفا می کند، جلوگیری از کشیده شدن پا به طرفی است که استخوان درشت نی قرار دارد. مکانیسم آسیب دیدن این قسمت معمولا به صورت چرخشی داخلی پا یا سوپینیشن می باشد.
پارگی رباط پاشنه ای و نازک نی در مچ پا:
آسیب دیدن رباطی که بین استخوان پاشنه و نازک نی قرار دارد و آن ها را به هم متصل کرده است عمدتا در صورتی اتفاق می افتد که پا به هر دلیلی به سمت داخل کشیده شده باشد. در این مواقع ممکن است به صورت همزمان آسیب به رباط قاپی و نازک نی نیز اتفاق بیفتد.
پارگی رباط دلتوئید:
ریسک اتفاق افتادن این نوع آسیب دیدگی بسیار کم می باشد و چیزی حدود 10 درصد افراد را درگیر خود می کند. آسیب های پارگی رباط دلتوئید عمدتا جزئی می باشد و به دلیل چرخش ناحیه ی پاشنه پا به خارج رخ می دهد.
آسیب دیدگی رباط مابین درشت نی و نازک نی مچ پا :
پارگی این رباط متصل کننده درشت نی و نازک نی در مچ پا ممکن است همراه با پارگی های رباط دلتوئید باشد. آن هم در صورتی رخ می دهد که پا در وضعیت پرونیشن و چرخش خارجی قرار گرفته باشد. این آسیب ها می تواند به دلیل شکستگی مچ پا نیز به وجود آید و یا شکستگی ناحیه ی قوزک پا در به وجو آمدن این آسیب نیز بی تاثیر نیست. اگر این آسیب دیدگی به درستی درمان نشود ممکن است در آینده منجر به در رفتگی استخوان قا مچ پا نیز بشود.
آسیب دیدگی به دلیل شکستگی مچ پا:
شکستگی در ناحیه ی مچ پا یکی از شایع ترین اتقافاتی است که در بسیاری از بیماران رخ می دهد. استخوان های مچ پا به دلایل مختلف نظیر تصادف، افتادن شی و یا جسم سنگین بر روی آن و . . . ممکن است دچار شکستگی شود.
در هنگام شکستگی ممکن است آسیب ها و پارگی های رباطی نیز رخ دهد و مشکل را برای بیمار دوچندان کند . به همین دلیل بعد از گچ گرفتن پا و گذشتن از دوران نقاهت بهبودی پا، جلسات فیزیوتراپی برای پا تجویز می شود که توانایی اولیه پا را به آن باز گردانند.
آسیب دیدگی به دلیل پوکی های استخوانی که عمدتا در افراد مسن دیده می شود:
بسیاری از افراد مسن و یا میانسال به دلیل فقر ویتامین دی و هم چنین کلسیم ممکن است در سنین بالا به پوکی استخوان دچار شوند. این امر موجب می شود که با اندکی حرکت یا فشار مفاصل و استخوان های مچ پا دچار آسیب دیدگی شود و فرد نتواند به خوبی حرکت داشته باشد. جلسات فیزیوتراپی و نیز استفاده از قرص های مکمل به این دسته از افراد کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
و . . . . بسیاری موارد دیگر که باعث می شود فرد با مشکل بسیار زیادی در ناحیه مچ پا مواجه شود. عموما مشخصه ی بارزی که فرد می تواند متوجه آسیب دیدگی در ناحیه ی مچ پای خود شود را میتوان :
درد، تورم، خون مردگی یا کبودی معرفی کرد. البته برای اطمینان از آسیب و نحوه ی درمانی حتما باید به پیش پزشک متخصص ماهر مراجعه کرد و با بررسی تمامی موارد و عکس برداری دقیق از استخوان پا، بهترین درمان مناسب با نوع آسیب دیدگی برای بیمار تجویز شود. فیزیوتراپی عمدتا بعد از درمان اصلی صورت می گیرد و انجام آن باعث می شود تا روند درمان سریع تر انجام گیرد.
فیزیوتراپی مچ پا به چه نحوی می باشد و چه روش هایی برای انجام آن وجود دارد؟
همان گونه که در بالا به آن اشاره شد، فیزیوتراپی مچ پا به تمریناتی اطلاق می شود که توسط یک فیزیوتراپیست ماهر زیر نظر پزشک مربوطه به بیمار آموزش داده می شود.
هم چنین در طی انجام جلسات درمانی فیزیوتراپی این تمرین ها با کمک فیزیوتراپیست انجام داده می شود. مفصل های مچ پا یکی از اصلی ترین اندام هایی است که وزن بدن را به دوش می کشد.
در نتیجه ممکن است به دلیل هر حرکت نادرست و نا به هنگامی دچار آسیب دیدگی شود. آمار های موجود در کشور حاکی از آن است که سالانه حدود 2 میلیون نفر به دلایلی هم چون پیچ خوردگی مچ پا، کشیدگی و یا شکستگی های مچ پا به پزشک مراجعه کرده و روش های درمانی را امتحان می کنند.
جراحت در ناحیه ی مچ پا می تواند ریسک ظاهر شدن جراحت در آینده را به میزان 40 تا 70 درصد اضافه کند.
به همین دلیل است که اهمیت فیزیوتراپی مچ پا مشخص می شود تا ریسک آسیب دیدگی ها در آینده کاهش یابد.
فیزیوتراپیستی که به آن مراجعه کرده اید توانایی دارد با در نظرگرفتن شرایط بدنی شما ، شما را یاری کند تا بهترین تمرین ها را برای مچ پا انجام دهید. هم چنین با آموزش آنها به صورت دقیق می تواند به شما این امکان را بدهد که در آینده در خانه و در هر زمانی که بخواهید آن ها را انجام دهید.
او می تواند به شما توانایی از دست رفته ی مچ پایتان را بازگرداند و با راهنمایی هایی که می کند بهترین و آسانترین روش را به شما معرفی کند. بازتوانی مچ پا باید به صورت بسیار آرام و دقیق انجام شود.
به منظور سهولت در آموزش بهترین تمارین برای بازتوانی مچ پا، در ادامه به برخی از مهم ترین حرکات تقویتی اشاره کرده ایم. اما لازم است قبل از انجام هر نوع تمرینی با پزشک معالج خود و یا فیزیوتراپیست خود مشورت کرده و در صورتی که این ورزش ها برای شما مفید بود آن ها را روزانه انجام دهید.
به طور معمول حرکات و تمارین ورزشی برای فیزیوتراپی مچ پا با ورزش های حرکتی شروع می شود که به مچ پا هیچ گونه فشاری وارد نمی شود. سپس با افزایش یافتن قدرت در مچ پا این تمرین ها سنگین تر شده و تحمل وزن به آن اضافه می شود و هم تعداد دفعات تکرار این تمارین بیشتر خواهد شد.
از طرفی بازتوانی آسیب دیدگی های مچ پا ممکن است دارای حرکت سختی باشد و فرد نتواند به تنهایی از عهده ی آن ها بر آید. به همین دلیل است که کمک گرفتن از یک فیزیوتراپیست ماهر می تواند بازگشت سلامت مچ پای شما را تضمین نماید.
تمرین حرکت بدون تحمل نیرو در فیزیوتراپی مچ پا:
دورسی فلکسیون: دورسی فلکسیون مچ پا حرکتی است که در آن مچ پا را به طرف بالا و سپس به سمت ساق پا می کشانند. به دست آمدن توانایی در این حرکت به منزله ی بازگشت توانایی لازم برای راه رفتن نرمال در فرد می باشد. به صورت کامل شما می توانید دورسی فلکسیون رابه این صورت انجام دهید:
- بر روی یک سطح صاف دراز بکشید و مچ پای خود در حالتی که زانوی شما کاملا صاف است، به سمت بالا ( به سمت بینی ) حرکت دهید. این حرکت را تا زمانی که احساس درد شدید و ناراحتی نکرده اید تکرار کنید.
- روزانه 15 ثانیه این حرکت را انجام دهید.
- هر دفعه پای خود را به حالت عادی بازگردانید و روازنه 5 مرتبه این حرکت را انجام دهید.
تمرین حرکت بدون تحمل وزن پلانتار فلکسیون:
پلانتار فلکسیون حرکتی می باشد که در طول انجام آن پا را به سمت پایین کشیده و یا به عبارت دیگر پا را از خود دور می کنید. برای انجام پلانتار فلکسیون می توانید به صورت زیر عمل کنید:
- بر روی یک سطح صاف دراز کشیده و زانوهای خود را صاف کنید. سپس مچ پای خود را به آرامی به خارج کشیده و تا زمانی که احساس درد و ناراحتی نکرده اید آن را ادامه دهید.
- مچ پای خود را 15 ثانیه در روز در همین حالت نگه دارید و این حرکت را 5 بار ر روز انجام دهید.
- پاهای خود را به حالت عادی بازگردانید.
تمرین حرکت بدون تحمل وزن یا فشار به صورت چرخش به سمت داخل یا اینورژن:
این حرکت ورزشی بدین صورت است که پای خود را بدون تحمل هیچ گونه وزنی به داخل یا خط میانی پاها می چرخانید. برای اینکه به درستی بتوانید این حرکت را انجام دهید از نکات زیر پیروی کنید:
- بر روی سطحی صاف و سفت دراز کشیده و زانوهای خود را صاف نگه دارید. انگشتان پای خود را به سمت بالا کشیده و تنها مچ پای خود را به سمت داخل پاها بچرخانید. یا به عبارت دیگر پای خود را به حالتی بچرخانید که کف پاهایتان به سمت ساق پای دیگرتان قرار گیرد. این حرکت را تا جایی انجام دهید که مچ پای شما بیش از آن قابلیت چرخش نداشته باشد.
- پای خود را 15 ثانیه درآن حالت قرار دهید و این حرکت را 5 بار در روز انجام دهید.
- پاهای خود را بعد از هر بار حرکت به سمت عادی بازگردانید.
تمرین حرکت بدون تحمل وزن اورژن یا چرخش به سمت بیرونی:
حرکت اورژن یک حرکت ورزشی می باشد که در آن مچ پا را به طرف بیرون را کناره ساق پا می کشاند. هدف از انجام این حرکت به دست آوردن توانایی مناسب برای حرکت نرمال افراد می باشد. برای انجام این حرکت ورزشی نکات زیر را مد نظر قرار دهید:
- در حالی که بر روی زمین صاف دراز کشیده اید و زانوهایتان صاف قرار گرفته است، انگشتان پای خود را به سمت کناره ساق پا بکشانید و از ساق پای خود دور کنید. این حرکت را تا جایی ادامه دهید که احساس ناراحتی کنید و نتوانید پای خود را بیشتر از آن بچرخانید.
- روزانه 5 بار این حرکت را انجام دهید و هر بار پانزده ثانیه آن را تکرار کنید
- پاهای خود ر به حالت عادی بازگردانید.
تمرین ورزشی حرکت الفبا در فیزیوتراپی مچ پا:
یکی از بهترین روش ها برای باز گردانی توانایی حرکت به افرادی که به دلیل آسیب مچ پا قادر نیستند مانند سابق حرکت کنند تمرین حرکات فیزیوتراپی الفبا می باشد که توسط فیزیوتراپیست ها به بیمار آموزش داده می شود. در این حرکت مچ پا را به تمام اطراف حرکت می دهند. برای انجام این حرکت رعایت موارد زیر لازم است:
- بر روی یک صندلی یا لبه ی یک تخت نشسته و پاهای خود را در هوا به صورت معلق نگه دارید.
- به کمک انگشت بزرگ پای خود و حرکت دادن مچ پا به عنوان مداد، هر بار در حرکت دادن مچ پای خود یکی از حروف الفبا را بنویسید.
- روزانه یکبار این تمرین را انجام دهید.
حرکت ورزشی اورژن ایزومتریک:
ورزش های تقویتی اصلی برای مچ پا عمدتا با حرکات انقباضی مچ پا شروع می شوند. در طول انجام انقباض ماهیچه ها، مچ پا نباید هیچ گونه حرکتی داشته باشد. این تمرین یک ورزش بسیار مناسب برای اندکی بعد از وقوع جراحت و همچنین انجام جراحی های مچ پا می باشد.
برای اینکه این تمرین ها را آرام و بی خطر شروع کنید باید در هر دفعه انقباض، فشار بیشتری به ماهیچه هایی که وطیفه ی محافظت از مچ را دارند، به آن وارد کنید. برای انجام این حرکت رعایت موارد زیر توصیه می شود:
- به حالت نشسته قرار بگیرید و ناحیه ی کناری و بیرونی پایی که آسیب دیده است را به پایه ی یک میز که دقیقا در مقابل شما قرار دارد ببندید.
- پای خود را به سمت بیرون و به طرف جسمی که شما در جلو آن قرار گرفته اید بکشانید. دقت کنید در طی انجام این حرکت مچ پای شما نباید هیچ گونه حرکتی کند.
- در طی انجام این حرکت باید ماهیچه های خود را پانزده ثانیه به حالت انقباضی نگه دارید.
- 5 مرتبه این حرکت را انجام دهید و هر بار ده ثانیه میان انجام این حرکات به عضلات خود استراحت دهید.
حرکت ورزشی اینورژن ایزومتریک:
- برای انجام این حرکت ورزشی ، رعایت نکات زیر لازم است است:
- بر روی یک صندلی نشسته و پای خود را که آسیب دیده است رو به روی پایه یک میز به حالت بسته در هوا نگه دارید.
- پای خود را به سمت داخل فشار داده و این حرکت انقباضی را 15 ثانیه در روز انجام دهید.
- هر روز 5 مرتبه این حرکت را انجام داده و بین هر بار انجام ان 10 ثانیه به عضلات پای خود استراحت دهید.
تمرین حرکت ورزشی دورسی فلکسیون همراه با به وجود آوردن مقاومت در جهت مخالف:
این چنین تمرین های مقاومتی باید برای ایجاد مقاومت مناسب در ماهیچه ها به کمک تراباند اجرا بشوند. تراباند باعث می شود تا مقاومت کافی در برابر حرکات ورزشی در مچ پا به وجود آید. این تمرین ورزشی هم چنین برای تقویت کردن ماهیچه های اطراف پا نیز مناسب می باشند و باعث قوی کردن ماهیچه های مچ پا نیز می شوند.
توصیه می شود که این تمرین را حداقل 10 تا 15 بار در روز انجام و بین هر بار تمرین، 5 ثانیه به عضلات استراحت داد. توجه داشته باشید هیچ وسیله ای را خودسرانه به جای تراباند جایگزین نکنید، زیرا باعث می شود تا مانع خون رسانی صحیح به عضلات شود. این حرکت باعث می شود که ماهیچه های درشت نی پیشین تقویت شوند. انجام این حرکت به صورت زیر است:
- مچ پای خود را در حالی که زانوی شما صاف است به سمت داخل یا به سمت بینی خود بکشانید. این حرکت کششی را تا جایی ادامه دهید که بیش تر از آن کشش برای شما مقدور نباشد.
- پای خود را دو ثانیه در این حالت قرار داده و آن را رها کنید.
- بعد از هربار تمرین پای خود را به حالت اولیه باز گردانده و تمرین را مجددا تکرار کنید.
تمرین حرکت تقویتی فلکسیون پلانتار همراه با به وجود آوردن مقاومت در برابر حرکت :
انجام این تمرین جنبه ی تقویتی برای عضلات و ماهیچه های نرمه ساقه ی پا و هم چنین تاندون آشیل را دارا می باشد و انجام آن نیز به صورت زیر است:
- در حالی که مچ پای خود را حرکت می دهید، پای خود را به سمت جلو کشیده و زانو خود را به همان حالت صاف نگه دارید. در این هنگام ممکن است احساس کنید که ماهیچه ی نرمه ی ساق پای شما در قسمت انتهایی سفت شده است. این حرکت را تا جایی ادامه دهید که بیش از آن برای شما ناراحت کننده باشد.
- هر مرتبه انجام این حرکت را دو ثانیه طول دهید و در کل 5 مرتبه این حرکت را انجام دهید.
- پای خود را به حالت اولیه باز گردانید.
حرکات تمرینی اینورژن و اورژن همراه با به وجود آوردن مقاومت در برابر حرکت:
در این حرکات به کمک تراباند انگشتان خود را به سمت بالا گرفته و پاهای خود را در هوا به صورت معلق قرار دهید. سپس یک بار مچ پای خود را به درون کشیده (اینورژن) و پس از اتمام این حرکت پای خود را به بیرون بکشید یا از خود دور کنید. (اورژن)
روزانه 10 مرتبه این ورژش را انجام داده و طول انجام هر دفعه این حرکت 2 ثانیه می باشد.
بعد از هر بار انجام چاهای خود را به حالت اولیه باز گردانید.
تمرین ورزشی با تحمل وزن جزئی به کمک بالا آوردن ساق پا در حالت نشسته:
این تمرین فیزیوتراپی مچ پا شما را یاری می کند تا توانایی تحمل میزان زیاد تر فشار را بر روی پاهای خود بالا ببرید و ماهیچه های اطراف مچ پای آسیب دیده خود را تقویت کنید. توجه داشته باشید این تمرین ها باید 10 بار روزانه پشت سر هم انجام گیرد:
- بر روی یک صندلی یا لبه تخت نشسته و پای آسیب دیده خود را بر روی زمین قرا دهید.
- انگشتان پای خود را بر روی زمین قرار داده و پاشنه ی پای خود را به سمت بالا بکشانید. دقت داشته باشید انگشتان پای شما باید بر روی زمین بمانند.
- پاشنه ی پای خود را به حالت اولیه قرار داده و دوباره این حرکت را تکرار کنید.
تمرین ورزشی با تحمل جزئی وزن به کمک انتقال وزن در هنگام ایستادن:
در برخی موارد به دلیل شدت جراحت یا آسیب دیدگی فرد نمی تواند بیش از یک میزان معین وزن بر روی پاها و مچ پای خود وارد کند. این حرکت به شما کمک می کند تا رفته رفته بتوانید توانایی مچ پای خود را افزایش دهید. در طول انجام مراحل درمانی، میزان وزنی که در طی تمرینات فیزیوتراپیست شما به شما توصیه می کند، افزایش می یابد. این نوع تمرینات برای بازتوانی مچ پا بهترین تمرین می باشند. برای انجام این تمرین مراحل زیر را انجام دهید:
- در حالی که خودتان را به کمک گرفتن یک جسمی ثابت نگه داشته اید تلاش کنید که صاف بایستید.
- مقداری از وزن خود را بر روی پای آسیب دیده بیندازید و برای 15 ثانیه در این حالت بمانید.
- فشار را از روی پای آسیب دیده خود برداشته و بر روی پای دیگر خود قرار دهید. این حرکت را 5 مرتبه انجام دهید.
تحمل وزن کامل با ایستادن بر روی یک پا و هم چنین بالا بردن ماهیچه های ساق پا:
این تمرین ها به شما کمک می کند تا رفته رفته وزن بیشتری را بر روی یک پای خود قرار دهید. در این نوع تمرین ها شما به آرامی باید بر روی دو پای خود بایستید و زمانی که این حرکت را به درستی انجام دادید کم کم ساق خود را بالا برده و آن را بالا و پایین ببرید. نکات زیر برای انجام این دو تمرین به شما کمک خواهد کرد:
- بر روی زمین ایستاده و پای سالم خود را از زمین بلند کنید. در مرحله ی بعد خود را از زمین بلند کرده و بر روی انگشتان پای خود بایستید.
- این حرکات را 15 ثانیه هر مرتبه و در هر روز 5 باز آن ها را انجام دهید.
- مشورت کردن با یک فیزیوتراپیست ماهر در این زمینه و برای انجام حرکات ورزشی سخت می تواند کمک بسیار زیادی به شما کند.
تحمل وزن کامل با قدم برداشتن به سمت چپ و راست و بعد از آن با پریدن به سمت چپ و راست:
زمانی که فرد در مرحله ی بهبودی زیادی قرار گرفته است می تواند کم کم تمارینی را شروع کند که در آن وزن پای خود را به صورت کامل تحمل کرده و به سمت چپ یا راست قدم بر میدارد. سپس با کمک تمرین های پرشی این تمرین را کمی سخت تر کنید. برای انجام این تمرین می توانید از نکات زیر استفاده کنید:
- یک حوله را رول کرده و در کنار پای آسیب دیده خود قرار دهید.
- پای آسیب دیده خود را به آرامی از کنار حوله عبور داده و در طرف دیگر آن قرار دهید. سپس پای سالم خود را از روی حوله عبور داده و در کنار پای آسیب دیده بر زمین بگذارید.
- در مرحله ی بعد دوباره این حرکت را انجام دهید. یا به عبارت دیگر پای سالم خود را دوباره به مکان اولیه بازگردانده و پای آسیب دیده ی خود را نیز کنار آن پا قرار دهید.
- این حرکت را تا زمانی که فیزیوتراپیست شما برایتان تجویز کرده است انجام دهید و پس از آن با یک حالت پرشی مراحل قبلی را تکرار کنید. به این صورت می توانید توانایی از دست رفته ی پای خود را به آن باز گردانید.
هرچه روند درمان شما بهتر پیش رفت، تمرین های ورزشی را سخت تر کنید تا زمانی که درمان شما به طور کامل باعث بهبودی شما شود. البته در این راه حتما پزشک و یا فیزیوتراپیست خود را در جریان روند بهبود خود قرار دهید.
و در گام نهایی تمرین تعادل یا ایستادن بر روی یک پا بر روی حوله:
زمانی که آسیب دیدگی مچ پا تا میزان بسیار زیاد بهبود یابد، می توان تمرین تعادل و ایستادن بر روی یک پا را انجام داد. آسیب دیدگی های پا در برخی موارد ممکن است منجر به کاهش تعادل در پا شود چرا که بسیاری مواقع به سیستم های عصبی نیز آسیب وارد می شود. به همین دلیل انجام تمارین تعادلی به بازیابی تعال از دست رفته کمک بسیار زیادی می کند. برای انجام این تمرین موارد زیر را رعایت کنید:
- یک حوله را به صورت مستطیل تا زده و آن را زیر پای خود قرار دهید.
- پای آسیب دیده ی خود را بر روی حوله قرار داده و پای دیگر خود را از زمین بلند کنید تا تمام وزن شما بر روی پای آسیب دیده شما قرار گیرد.
- ابتدا 15 ثانیه در این حالت قرار گرفته و رفته رفته این زمان را تا 45 ثانیه افزایش دهید.
- پای سالم خود را بر روی زمین قرار داده و این حرکت را روزانه 10 مرتبه انجام دهید.
چه هدف هایی از جلسات فیزیوتراپی مچ پا انتظار میرود ؟
هیچ یک از ما علاقه ای به تحمل درد مچ پا برای مدت طولانی نداریم و می خواهیم فعالیت های روزانه خود را به راحتی و بدون مشکل سپری کنیم ، بنابراین هدف اصلی از انجام فیزیوتراپی مچ پا این است که ، از درد و تورم مچ پا کاسته شود و در نهایت به بهبودی کامل برسد.
بنابراین پس از احساس درد در ناحیه مچ پا شما با مراجعه به پزشک ارتوپد ، با معاینه و همچنین با توجه به شرایط جسمی و مقدار صدمه وارد شده ، تعدادی جلساتی مشخص فیزیوتراپی را برای شما تعیین می کند . که در این جلسات فیزیوتراپ ها با کمک حرکات ورزشی و حرکات اصلاحی باعث بهبود درد و تورم در مچ پای شما می شوند .
همچنین یکی دیگر از اهداف این روش کاهش دوره بهبودی اسیب وارد شده به پای شما می باشند ، البته این نکته را به خاطر داشته باشید که برای نائل امدن به این هدف باید حرکات و تمرینات خود را به طور منظم و صحیح انجام دهید تا زودتر مچ پا شما بهبود پیدا کند
و چنانچه این حرکات به طور ناقص و یا اشتباه انجام شده باشند علاوه بر اینکه به نتیجه مطلوب نمی رسید ، حتی ممکن است اسیب های جدی به مچ پایتان وارد گردد. بنابراین به طور خلاصه و در دسته بندی زیر تمام اهداف مشخص از انجام فیزیوتراپی را خدمتتان عارض می شویم.
این اهداف عبارت اند از :
- بهبود و تسکین درد و تورم به وجود امده در ناحیه مچ پا افراد
- برگشتن دوباره تعادل به فرد و ادامه طبیعی زندگی
- توانایی مجدد جهت انجام کارهای طبیعی و روزمره
- همچنین تقویت و بهبود عضلات ساق پا و محکم شدن مفاصل ان ناحیه
- افزایش دادن دامنه حرکتی مچ پا
چه افرادی متقاضی انجام فیزیوتراپی مچ پا می باشند و انجام این عمل تا چه میزان تاثیر گذار می باشد ؟
همانطور که در بالا به آن اشاره شد، از اهداف فیزیوتراپی درمان و تقویت مفاصل و عضلات ساق پا می باشد . بنابراین این روش برای ان دسته از افرادی که دچار اسیب ها و عارضه هایی در محدوده مچ پا می شوند حالا به هر دلیلی می تواند در اثر تصادفی باشد و یا ضربه باشد مانند پیچ خوردگی که بسیار شایع می باشد و در ناحیه مچ پا دارای درد و تورم هستند می توانند از این روش استفاده کنند .
همچنین دسته دیگری از افراد که این تکنیک برای انها نیز استفاده می شود افراد میان سال و مسن هستند که به دلیل سن بالا ، قدرت و توانایی مفاصل انها کاهش پیدا کرده و کارهای روزمره شان همراه با درد شده است.
بنابراین این دسته از افراد نیز می توانند نامزد های مناسبی برای انجام فیزیوتراپی مچ پا باشند . از طرف دیگر افرادی که می بایست فیزیوتراپی مچ پا انجام دهند ، ورزشکاران و افرادی هستند که فعالیت حرفه ای انجام می دهند . انها با استفاده از این روش می توانند قدرت مفاصل و عضلات پای خود را برای انجام فعالیت های حرفه ورزشی خود افزایش دهند .
چه تعداد جلسه لازم است تا سلامت مچ پا بازگردانده شود ؟
در جلسه اول معاینه و ارزیابی ای که فیزیوتراپیست انجام می دهد تعداد جلساتی بیمار برای درمان باید انجام دهد مشخص می شود . این تشخیص بر طبق مدت زمان لازم برای بهبودی کامل اسیب و عارضه وارد شده به پا می باشد و ممکن است در برخی از موارد ، تنها با چند مورد توصیه و تمرینات ورزشی کافی باشد برای درمان و تنها چند جلسه فیزیوتراپی کفایت کند.
اما یک قانون کلی وجود دارد که حداقل تعداد جلساتی که بهبودی در پا احساس شود در بین پزشکان، 3 جلسه فیزیوتراپی است . همچنین این نکته را مراجعین به مطب های فیزیوتراپی لازم است بدانند که هر چه بیماری و اسیب مچ پا انان قدیمی تر باشد و فرد برای درمان اقدام نکرده باشد، تعداد جلسات بیشتری را لازم دارد تا مچ پای او درمان شود و باید هزینه و وقت بیشتری را برای انجام فیزیوتراپی اختصاص دهد .
بنابراین در هنگام همچین مشکلاتی هر چه زود تر به پزشک مراجعه کنید و درمان خود را سریعتر شروع کنید نتیجه مطلوب تری دریافت می کنید و زود تر به حالت طبیعی و درست می رسید. به طور متوسط در بیشتر بیماران یک دوره 8 تا 10 جلسه ای فیزیوتراپی برای درمان و بهبودی قابل لمس توصیه می شود.
هزینه انجام هر جلسه فیزیوتراپی چه میزان می باشد و چگونه می توان یک کلینیک فیزیوتراپی خوب و مناسب پیدا کرد ؟
هزینه های انجام فیزیوتراپی براساس فهرست بهایی است که هر ساله و در روزهای پایانی سال توسط سازمان بهداشت مشخص می شود و در روزهای اتی به تمام کلینیک ها و فیزیوتراپ ها ابلاغ می شود. تمام هزینه های دریافتی انها بر اساس همین فهرست بها می باشد.
میزان هزینه های پرداختی شما در تمام مراحل مختلف فیزیوتراپی به نوع دفترچه بیمه شما و ویژگی ای که دارد متفاوت می باشد و بنابراین نوع دفترچه بیمه شما بسیار مهم است.
همچنین تعداد جلسات و نوع درمانی که فیزیوتراپیست برای درمان مچ پا شما به کار میگیرد در تعیین هزینه ان اثر دارد. بنابراین یکی از اصلی ترین دلایل در تعیین هزینه فیزیوتراپی مچ پا ، نوع مجروحیت و اندازه و عمق آن می باشد در هزینه نهایی شما تاثیر دارند.
نهایتاً فیزیوتراپی بر روی مچ پا شامل تمرین درمانی برای 2 بخش روی تخت، لوکال، تمرین های فانکشنال، و انجام تمرین راه رفتن صورت می گیرد. که ضرورت انجام هر کدام از این تمرینات به نحوی برروی هزینه های شما تاثیر می گذارد.
و سخن پایانی:
تمارین و حرکات ورزشی بسیاری وجود دارد که به فیزیوتراپی مچ پا کمک زیادی می کند. قبل از انجام هر گونه ورزشی حتما با پزشک مربوطه مشورت کنید و زیر نظر فیزوتراپیست تمامی حرکات توصیه شده را آموزش ببینید. فراموش نکنید که اگر به طور منظم جلسات فیزیوتراپی خود را انجام دهید در مدت کوتاهی سلامتی خود را به دست می آورید. از اینکه تا انتها همراه ما بوده اید بسیار سپاسگزاریم.